GODOT Detail View

https://godot.date/id/gwTxw2osEatB5R8o6nH9HM   Copy URI to clipboard  

Calendar Date Information

Attestations

HD030785:
A(nte) d(iem) IIII Eid(us) Dec(embres) in Palatio in porticu qua<e> est ad Apollinis [scribendo] / adfuerunt M(arcus) Valer(ius) M(arci) f(ilius) Lem(onia) Messal<l>inus C(aius) Ateius L(uci) f(ilius) Ani(ensis) Capito Sex(tus) Pom[p(eius) Sex(ti) f(ilius)] / Arn(ensis) M(arcus) Pomp(eius) M(arci) f(ilius) Ter(etina) Priscus C(aius) Arrenus C(ai) f(ilius) Gal(eria) Gallus L(ucius) Nonius L(uci) f(ilius) Pom(ptina) A<sp>re[nas q(uaestor) M(arcus)] / Vinicius P(ubli) f(ilius) Pob(lilia) q(uaestor) quod Ti(berius) Caesar <divi> Aug(usti) f(ilius) Aug(ustus) pontifex maxumus(!) tribunic(ia) potest(ate) XXII co(n)s(ul) III desig(natus) [IIII] / ad senatum rettulit qualis causa Cn(aei) Pisonis <patris> visa esset et an merito sibi mortem conscisse vide[retur] / et qualis causa M(arci) Pisonis visa esset cui relationi adiecisset uti precum suarum pro adulescente m[emor] / is ordo esset <et> qualis causa Plancinae visa e<s>set pro qua persona quid petisset et quas propter causa[s ex]/posuisset antea et quid de Visellio Karo et de Sempronio Basso comitibus Cn(aei) Pisonis patris iudicaret / senatus d(e) i(is) r(ebus) i(ta) c(ensuerunt) senatu <m=S>#<m>#S populu<m=S>q(ue)#populu<m>q(ue)#POPULUSQ R(omanum) ante omnia dis immortalibus gratias agere quod ne/faris consilis Cn(aei) Pisonis patris tranquillitatem praesentis status r(ei) p(ublicae) quo melior <optari> non pote(!) <e=V>t#<e>t#VT quo{d} beneficio principis nostri frui contigit turbar<i=E>#turbar<i>#TURBARE passi non sunt deinde Ti(berio) Caesari Aug(usto) / principi nostro quod earum rerum omnium quae ad explorandam veritatem necessariae / fuerunt copiam senatu<i=S>#senatu<i>#SENATUS fecerit cuius aequitatem et patientiam hoc quoq(ue) nomine admirari {se} / senatum quod <cum> manufestissim<a=VM>#manufestissim<a>#MANUFESTISSIMVM sint Cn(aei) Pisonis patris scelera et ipse de se supplicium sumpsisset nihilominus causa<m> eius cognosci voluerit filiosque eius arcessitos <h>ortatus sit ut patris sui / causam defendere<n>t ita ut eum quoq(ue) qui ordinis senatori nondum esset ob eam rem introduci in / senatum vellet et copiam utr<i>q(ue) dicendi pro patre et pro matre ipsorum et pro M(arco) Pison<e=IM>#Pison<e>#PISONIM faceret / itaque cum per aliquo<t=D>#aliquo<t>#ALIQUOD dies acta causa sit ab accusatoribus Cn(aei) Pisonis patris et ab ipso Cn(aeo) Pisone <patre> / recitatae epistulae recitata exemp{u}laria codicillorum quos Germanicus Caesar Cn(aeo) Pisoni / patri scripsisset producti testes quoiusque(!) ii ordinis sint <senatum?> a<rbit=DMI>rari#a<rbit>rari#ADMIRARI singularem moderation/em patientiamq(ue) Germanici Caesaris evicta<m> esse feritate morum Cn(aei) Pisonis patris atq(ue) ob id / morientem Germanicum Caesarem quoius(!) mortis fuisse caussam(!) Cn(aeum) Pisonem patrem ipse / testatus sit non inmerito amicitiam ei renuntiasse qui cum deberet meminisse adiutorem se / [datu]m esse Germanico Caesari qui a principe nostro ex auctoritate huius ordinis ad rerum / [tra]nsmarinarum statum componendum missus esset desiderantium praesentiam aut ipsius / [Ti(beri) C]aesaris Aug(usti) aut filiorum alterius utrius neclecta(!) maiestate{m} domus Aug(ustae) neclecto(!) et/[iam] iure publico quod adle<c=G>t<us>#adle<c>t<us>#ADLEGT<US> pro co(n)s(ule) et ei pro co(n)s(ule) de quo lex ad populum lata esset ut in qua<mcum>q(ue) / [---] provinciam venisset m<ai=IN>us#m<ai>us#MINUS ei imperium quam <ei=SIBI>#<ei>#SIBI qui eam provinciam proco(n)s(ul)e optine/[ret e]sset dum in omni re m<ai=IN>us#m<ai>us#MINUS imperium Ti(berio) Cae<s>ar<i=E>#Cae<s>ar<i>#CAEE Aug(usto) quam Germanico Caesari esset ta/[mqua]m ipsius arbitri et potestatis <omnia> esse deberent ita se <cum> in provincia{m} Syria{m} fuerit gesserit / [bellum {c}]{um} Armeniacum et Part(h)icum quantum in ipso fuerit moverit quod neq(ue) ex mandatis / [principi]s nostri epistulisq(ue) frequentibus Germanici Caesaris cum is abesset Vononem qui sus/[pectus reg]i Part(h)orum erat longius removeri voluerit ne profugere ex custodia posset id qu<od> / [fecit e]t conloqui quosdam ex numero Armeniorum malos et audaces cum Vonone passus / [sit ut pe]r eosdem tumultus in Armenia{m} excitaretur ac Vonone<s> vel oc<c>iso vel <ex=IN>pulso#<ex>pulso#INPULSO rege Ar/[meni]ae quem Germanicus Caesar ex voluntate patris sui senatus<q>(ue) regem ei genti dedisset <eam> occu/[par]et eaq(ue) magnis muneribus Vononis corrupt<u=I>s#corrupt<u>s#CORRUPTIS fecerit bellum etiam civile excitare cona/[tus s]it iam pridem numin<e=I>#numin<e>#NUMINI divi Aug(usti) virtutibusq(ue) Ti(beri) Caesaris Aug(usti) omnibus civi<li=BV>s#civi<li>s#CIVIBVS belli{s} sepu/[ltis ma]lis repetendo provinciam <Syriam> post mortem Germanici Caesaris quam vivo eo pessumo et / [animo e]t exemplo reliquerat atq(ue) ob id milite<s=M>#milite<s>#MILITEM Romani inter se con{cu}curre<re> co<ac=NA>ti#co<ac>ti#CONATI s<i=V>nt#s<i>nt#SVNT pe/[rspect]a etiam crudelitate{m} unica qui incognita caussa sine consili sententia{m} plurumos(!) / [capitis s]upplicio adfecisset neq(ue) externos tantummodo sed etiam centurionem c(ivem) R(omanum) crucifixi/[sset qui] militarem disciplinam ab divo Aug(usto) institutam et servatam ab Ti(berio) Caesare Aug(usto) corrup/[isset non] solum indulgendo militibus <ne h>is qui ipsis praesunt more vetustissumo(!) parerent / sed [etiam do]nativa suo nomine ex fisco principis nostri dando quo fact<o=I>#fact<o>#FACTI milites alios Pisonian/[os] alios Caesarianos dici laetatus sit honorando etiam eo<s> qui post <t>alis nominis usurp/[atione]m ipsi paruisse<n>t qui post mortem Germanici Caesaris quoius(!) interitum <non> p(opulus) R(omanus) modo sed / [exte]rae quoq(ue) gentes luxserunt(!) patri optumo(!) et indulgentissumo(!) libellum quo eum accus/[ar]et mittere ausus sit oblitus non tantum venerationis caritatisq(ue) quae principis fili[o de]/[be]bantur ceterum humanitatis quoq(ue) quae ultra mortem <odia> non pati{un}tur procedere et [cui]/[us] mortem gavisum esse eum <h>is argumentis senatu<i=S>#senatu<i>#SENATUS appar{a}uerit quod nefaria sacrificia a[b eo] [fa]cta quod naves quibus veheba{n}tur <ornatae> sint quod recluser<i=VN>t#recluser<i>t#RECLUSERVNT deorum immortalium temp[la] / [qu]ae totius imperii Romani constantissuma(!) pietas clauserat e<iu>sdemq(ue) habitus animi argu[me]/[n]tum fuerit quod dedisse<t> congiarium ei qui nuntiaverit sibi de morte Germanici Caesaris [pro]/batum<q>(ue) sit frequenter{q(ue)} convivia habuisse eum iis ipsis diebus quibus de morte Germanici <Caesaris> ei [nu]/ntiatum erat numen quoq(ue) divi Aug(usti) violatum esse ab eo arbitrari senatum omni honore [qui a]/ut memoriae eius aut imagin<ibu=E>s#imagin<ibu>s#IMAGINES quae antequam in deorum numerum referretur ei r[eddi?]/tae erant habeba{n}tur detracto quas ob res arbitrari senatum non optulisse(!) e[um se] / de<b=D>itae#de<b>itae#DEDITAE poenae sed maiori et quam inmin<e=O>re{m}#inmin<e>re{m}#INMINOREM sibi ab pietate et severitate iudic[anti]/um intellegeba{n}t subtraxisse itaq(ue) iis poenis quas a semet ipso exegisset adicer[e ne] luctus mortis eius caussa(!) a feminis quibus {e}is more <maiorum> si hoc senatus consultum factum [non es]/set lugendus esset susciperetur utiq(ue) statuae et imagines Cn(aei) Pisonis patris quae ubique posi[tae essent] tollerentur recte et ordine facturos qui quandoq(ue) familiae Calpurniae essent quive eam [familiam] / cognatione adfinitateve contingerent si dedissent operam si quis eius genti<s> aut quis eo[rum qui cog]//[natus adfinisve --- Calpurniae famili]ae fuisset mortuos esse<t> ne inter reliquas imagines <quae> ex/[equias eorum funerum celebrare solent im]ago Cn(aei) Pisonis patris duceretur neve imaginibus <familiae> Calpurnia<e> / [imago eius interponeretur utiq(ue) Cn(aei) Pisonis p]atris nomen tolleretur ex titulo statuae Germanici Caesari<s> / [quam ei sodales Augustales in campo ad aram P]rovidentiae posuissent utiq(ue) bona Cn(aei) Pisonis patris publica/[rentur ---]E saltum placere Ti(berio) Caesari Aug(usto) principi nostro cuius a patre / [divo Aug(usto) Cn(aeo) Pisoni patri donatus erat reddi cum is] idcirco dari eum sibi desideras<s>et quod <civitates?> quarum <fines> hos saltus contin/[gerent frequenter de iniuris Cn(aei) Pisonis patris liberto]rumq(ue) et servorum eius qu{a}es{i}ta<e> esse<n>t a <t=D>/q(ue)#<t>/q(ue)#DQ ob id providendum / [putaret ne postea iure meritoq(ue) soci p(opuli) R(omani) queri po]sse<nt> item senatum memorem clementiae suae iustitiae/[q(ue) <atq>(ue) animi magnitudinis quas virtutes {qu]as} ab maioribus suis accepisset tum praecipue ab divo Aug(usto) / [et Ti(berio) Caesare Aug(usto) principibus suis didicisset ex bonis C]n(aei) Pisonis patris publicatis aequom(!) humanumq(ue) censer/[e filio eius Pisoni maiori de quo nihil esset dictum qui pri]ncipis nostri q(uaestor) fuisset et quem Germanicus quoq(ue) liberalita/t[e sua honorasset qui complura modestiae suae posuisse]t pignora ex quibus sperari posset dissimillum<um>(!) eum patri su[o futurum donari nomine principis et senatus part]em dimidiam bonorum eumq(ue) cum tanto beneficio obliga/ret[ur recte atq(ue) ordine facturum si praenomen patri]s mutasset M(arco) etiam Pisoni qu<o>i(!) inpunitate<m> senatus / hum[anitati et moderationi principis nostri adsensus dand]am esse{t} arbitraretur quo facilius inviolatum sena/tus ben[eficium ad eum perveniret alteram partem dimidi]am bonorum paternorum dari ita ut ex omnibus / bonis qu[ae decreto senatus publicata et concessa eis essent] n(ummum) X(decies centena milia) dotis nomine Calpurniae Cn(aei) Pisonis f(iliae) item pecu/li nomin[e n(ummum) XXXX(quadragies centena milia) daretur item placere uti Cn(aeus) Piso pat]er supra portam Fontinalem quae inaedificasset iun/gendarum [domum privatarum caussa! ea curatores locorum publicoru]m iudicandorum tollenda dimolienda curarent / quod ad Plancina[e caussam! pertineret quoi! plurum! et gravissu]ma(!) crimina obiecta essent quoniam confiteretur se / omnem spem i[n misericordia principis nostri et senatus] habere et saepe princeps noster accurateq(ue) ab eo ordine / petierit ut co[ntentus senatus Cn(aei) Pisonis patris poena uxori ei]us sic uti M(arco) f(ilio) parceret et pro Plancina rogatu matris sua<e> / depreca<tus> s<it> et q[uam ob rem id mater sua inpetrare vellet iustis]suma<s>(!) ab ea sibi causas expositas acceperit senatum arbi/trari et Iuli[ae Aug(ustae) optime de r(e) p(ublica) meritae non partu] modo principis nostri sed etiam multis magnisq(ue) erga cui/usq(ue) ordinis h[omines beneficis quae cum iure meritoq(ue) plurumum!] posse<t> in eo quod a senatu petere deberet parcissume(!) utere/tur eo et pr[incipis nostri summae erga matrem suam pieta]ti suffragandum indulgendumq(ue) esse remittiq(ue) poenam / Plancina[e placere Visellio Karo et Sempronio Basso comitibus] Cn(aei) Pisonis patris et omnium malificiorum socis ac minis/tris aqua e[t igne interdici oportere ab eo pr(aetore) qui legem maiestatis quaereret] bonaq(ue) eorum ab pr(aetoribus) qui aerario praeesse<n>t venire et in / aerariu[m redigi placere item cum iudicaret senatus omnium par]tium pietatem antecess<iss>e Ti(berium) Caesarem Aug(ustum) principem nos/trum t[anti et tam aequalis dolori<s eius indicis> totiens conspectis quibus eti]am senatus vehementer motus sit magnopere rogare / et peter[e ut omnem curam quam in duos quondam filios suos partitus] erat ad eum quem haberet converteret sperareq(ue) se/natum [eum qui supersit tanto maiori curae dis immortalibus] fore quanto magis intellegerent omnem spem / futur[am paternae pro r(e) p(ublica) stationis in uno repositam quo nomine d]ebere eum finire dolorem ac restituere patriae suae / non [tantum animum sed etiam voltum qui publicae felicitati co]nveniret item senatum magnopere laudare Iuliae / Aug(ustae) [Drusiq(ue) Caesaris moderationem imitantium principis nostri i]ustitiam quos animadvertere{t} hunc ordinem non / ma[iorem pietatem in Germanicum quam aequitatem in servandis i]ntegris iudicis suis donec de causa Cn(aei) Pisonis patris / cog[nosceretur praestitisse ceterorum quoq(ue) contingentium Germ]anicum Caesarem necessitudine magnopere pro/b[are Agrippinae quam senatui memoriam divi Aug(usti) quoi! fuisset prob]atissuma(!) et viri Germanici cum quo unica concor/d[ia vixsisset et tot pignora edita partu felicissumo! eorum qui superesse]nt commendare itemq(ue) Antoniae Germanici [Caesaris] / [matris quae unum matrimonium Drusi Germanici patris exp]erta sanctitate morum dignam se divo Aug(usto) / [tam arta propinquitate exhibuerit et Liviae sororis Germanici Caesaris] de qua optume(!) et avia sua et socer idemq(ue) patruos / [princeps noster iudicaret quorum iudicis etiam si non contingeret domum eo]rum merito gloriari posset nedum tam con/[iunctis necessitudinibus inligata femina quarum aeq(ue) et dolorem fide]lissumum(!) et in dolore moderatione<m> sena/[tum probare item quod filiorum Germanici puerilis et pra]ecipue in Nerone{m} Caesare{m} iam etiam / [iu(v)enis dolor amisso patre tali itemq(ue) Ti(beri) Germanici fratris {Ti}(beri) Germ(anici) Caesar(is) non e]xc<e=V>sserit#e]xc<e>sserit#XCVSSERIT modum probabilem iudicare / [senatum referendum quidem esse acceptum maxume! discipulinae avi eorum et pa]trui et Iuliae Aug(ustae) sed tam<en> ipsorum quoq(ue) no/[mine laudandum existumaret item equestris ordinis curam et i]ndustriam unic<e=I>#unic<e>#UNICI senatui probari quod / [fideliter intellexsisset quanta res et quam ad omnium salutem pietate]mq(ue) pertinens ageretur et quod frequenti/[bus adclamationibus adfectum animi sui et dolorem de principis nostri] filiq(ue) eius iniuris ac pro r(ei) p(ublicae) utilitate testa/[tus sit plebem quoq(ue) laudare senatum quod cum equestri ordine consen]serit pietatemq(ue) suam erga principem / [nostrum memoriamq(ue) fili eius significaverit et cum effusissumis! studis ad re]praesentandam <poenam> Cn(aei) Pisonis patris / [ab semet ipsa accensa esset regi tamen exemplo equestris ordinis a principe] nostro <se passa> sit item senatum probare eo/[rum militum fidem quorum animi frustra sollicitati essent scelere Cn(aei) Pisoni]s patris omnesq(ue) qui <sub> auspicis et im/[perio principis nostri milites essent quam fidem pietatemq(ue) domui Aug(ustae) praestarent eam spe]rare perpetuo praestaturos / [cum scirent salutem imperi nostri in eius domus custodia positam esse senatum a]rbitrari eorum curae atq(ue) offi/[ci esse ut aput! eos ii qui quandoq(ue) eis prae(e)ssent plurumum! auctoritatis haberent qui fidelissum]a(!) pietate salutare huic urbi im/[perioq(ue) p(opuli) R(omani) nomen Caesarum coluissent et quo facilius totius actae rei ordo posterorum m]emoriae tradi posset atq(ue) ii{s} sci/[rent quid et de singulari moderatione Germanici Caesaris et de sceleribus Cn(aei) Pisonis patris senat]us iudicasset placere uti oratio / [quam recitasset princeps noster itemq(ue) haec senatus consulta in aere incisa quo loco Ti(berio) Caesari Aug(usto) videretu]r ponere<n>tur utiq(ue) hoc s(enatus) c(onsultum) in / [cuiusque provinciae celeberruma! urbe eiusq(ue) in urbis ipsius celeberrumo! loco in aere incisum figere]{n}tur itemq(ue) hoc s(enatus) c(onsultum) in hiber/[nis cuiusq(ue) legionis at signa figeretur censuerunt in senatu fuerunt CCCI hoc s(enatus) c(onsultum) factu]m est per relationem solum / [Ti(berius) Caesar Aug(ustus) trib(unicia) potestate XXII manu mea scripsi velle me h(oc) s(enatus) c(onsultum) quod est factum IIII Idus Decem(bres) Cotta et M]essa<l>la co(n)s(ulibus) referente me scrip/[tum referri in tabulas publicas]
     Contributor: grieshaber (last update: 2018-12-28)